Een pleidooi van een (denkbeeldige) patiënt aan jonge artsen/medisch studenten voor meer begrip voor mensen met chronische pijn:
“Als ik met geneeskundestudenten kon spreken over chronische pijn, zou ik dit zeggen: luister, écht luisteren, en wijs niet af wat je niet kunt meten.
Chronische pijn heeft me geleerd dat de pijnlijkste wonden niet altijd zichtbaar zijn en dat het diepste lijden vaak niet alleen door de ziekte komt, maar door het niet geloofd worden door de mensen die juist zouden moeten helpen.
Tijdens je opleiding tot arts leer je duizenden feiten uit je hoofd. Je leert over anatomie, biochemie, farmacologie. Je wordt getraind om te zoeken naar patronen, testresultaten, scans en statistieken. Maar ik smeek je—laat cijfers het verhaal niet overschaduwen. Want patiënten zoals ik leven in de ruimte waar de traditionele geneeskunde vaak tekortschiet in begrip of erkenning.
Laat me je vertellen wat chronische pijn écht is.
Laat me je vertellen wat ik hoopte dat elke arts wist voordat die mij zag. Je zult tegenstrijdige meningen horen. Sommigen zullen de diagnose in twijfel trekken. Sommigen zullen de impact bagatelliseren. Je zult misschien zelfs horen dat chronische pijn een soort ‘restdiagnose’ is, gegeven wanneer niets anders past. Onthoud dit alstublieft: het feit dat een aandoening geen duidelijke bloedtest of röntgenbewijs heeft, betekent niet dat ze niet verwoestend kan zijn. Ik kan er van buiten prima uitzien, terwijl mijn lichaam vanbinnen in brand staat. De pijn is meedogenloos. De vermoeidheid is overweldigend. De cognitieve mist is desoriënterend. En toch glimlach ik misschien beleefd in jouw spreekkamer, omdat de maatschappij dat van mensen zoals ik verwacht.
Een van de moeilijkste dingen is dat je niet geloofd wordt.
Stel je voor dat je naar talloze afspraken gaat, alleen maar om te horen dat je testen normaal zijn. Je bent gezond. Je bent gestrest. Je bent depressief. Je overdrijft. Je moet gewoon meer bewegen.
Stel je nu voor dat dit jaar na jaar gebeurt, totdat je je eigen gezond verstand in twijfel begint te trekken. Dat is de stille wond die chronische pijn achterlaat. Niet alleen pijn in spieren of botten, maar pijn in de ziel. De pijn van het niet geloofd worden.
Als toekomstige arts heb jij de macht om dat te veranderen. Jij kunt ervoor kiezen om je patiënt te geloven. Om te zeggen: “Ik begrijp misschien niet precies wat je voelt, maar ik geloof dat je het voelt.” Die ene zin kan meer helend zijn dan welk medicijn dan ook.
Symptomen kunnen variëren, maar de impact is altijd diep
Pijn ziet er bij iedere patiënt anders uit. Sommigen ervaren intense pijn, anderen sensorische overprikkeling. Wat altijd terugkomt, is de onvoorspelbaarheid en de manier waarop het het dagelijks leven ontregelt.
Je zult patiënten tegenkomen die vaak afspraken afzeggen, die vergeetachtig of inconsistent overkomen. Ga er niet meteen vanuit dat ze lui of onverantwoordelijk zijn. Begrijp dat het hen misschien al alle energie heeft gekost om überhaupt op jouw spreekuur te verschijnen.
We vragen geen speciale behandeling, alleen wat respect
De meeste mensen met chronische pijn willen geen medelijden. We willen samenwerking. We willen iemand die met ons meedenkt, niet over ons oordeelt. Iemand die onze pijn erkent zonder te suggereren dat het ‘tussen onze oren’ zit.
Deze aandoening rooft al zoveel—onze banen, onze relaties, ons gevoel van controle. Als artsen ons behandelen alsof we onbetrouwbare vertellers zijn van ons eigen lichaam, dan voegt dat nog een laag schade toe.
Wees nieuwsgierig, niet afwijzend
Als een patiënt je iets vertelt dat niet in je leerboek staat, wees dan niet te snel om het af te doen. Stel vragen. Luister langer. Zeg: “Vertel me meer.” Velen van ons hebben uit noodzaak ons eigen onderzoek gedaan. We hebben tientallen behandelingen geprobeerd. We hebben geëxperimenteerd met diëten, therapieën en medicijnen. We hebben het woord “nee” te vaak gehoord.
Je zult niet altijd een antwoord hebben. Dat is oké. Zolang je maar niet stopt met vragen stellen. En niet stopt met geloven in wat je patiënt je vertelt.
Mentale gezondheid is een deel, maar niet het hele verhaal
Ja, veel mensen met chronische pijn kampen met angst of depressie. Maar die zijn zelden de oorzaak. Vaker zijn het het gevolg—van verlies van onafhankelijkheid, financiële stress, en jarenlang onbegrepen zijn.
Dus alsjeblieft, schrijf pijn niet af als “alleen maar stress” of denk niet dat het vanzelf overgaat met alleen therapie. Psychologische ondersteuning is belangrijk, maar ook het besef dat dit een fysieke aandoening is met zeer reële gevolgen.
Empathie vereist geen genezing
Je kunt chronische pijn misschien niet genezen. Dat is de harde waarheid. Maar je kunt wel een verschil maken. Je kunt die arts zijn die niet gehaast door een tienminutenconsult rent. Diegene die je patiënt in de ogen kijkt en zegt: “Ik ben hier voor je.”
Jouw compassie zal langer herinnerd worden dan je behandelplan. Jouw geloof in de patiënt kan het keerpunt zijn in iemands herstel.
Laat in de praktijk je menselijkheid zien.
Laat tijdens je medische opleiding de wetenschap je gids zijn, maar laat de menselijkheid je fundament zijn. Achter elk dossier zit een verhaal. Achter elk symptoom zit een persoon die ooit droomde van een ander leven.
Chronische pijn is geen excuus. Het is een verklaring. Het is niet onzichtbaar voor degenen die het elke dag moeten doorstaan. En het verdient dezelfde zorg, nieuwsgierigheid en respect als elke andere aandoening.
Als ik tegen elke geneeskundestudent ter wereld kon spreken, zou ik je vragen om de generatie te zijn die beter luistert, sneller gelooft en heelt—niet alleen met kennis, maar ook met empathie.
Veelgestelde vragen
Als ik met Geneeskundestudenten kon praten over chronische pijn, zou ik dit zeggen
- Waarom wordt pijn vaak verkeerd begrepen in de medische wereld?
Omdat het geen duidelijke biomarkers heeft en zich uit in uiteenlopende symptomen, wordt het vaak als vaag of subjectief beschouwd. Dit leidt tot onderdiagnose of ongeloof. - Hoe kunnen geneeskundestudenten patiënten beter ondersteunen?
Door goed te luisteren, ervaringen te erkennen, op de hoogte te blijven van onderzoek, en elke patiënt met empathie en nieuwsgierigheid te benaderen. - Wat moeten toekomstige artsen vermijden bij het behandelen van chronische pijn?
Vermijd afwijzende taal, overhaaste conclusies of het toeschrijven van alles aan stress of depressie zonder gedegen evaluatie. - Kan een sterke arts-patiëntrelatie invloed hebben op de uitkomst bij chronische pijn?
Absoluut. Vertrouwen, communicatie en respect kunnen de therapietrouw verbeteren, angst verminderen en patiënten zich gesteund laten voelen in hun traject. - Wat is het belangrijkste inzicht voor geneeskundestudenten uit dit artikel?
Geloof je patiënten. Ook als je het niet volledig begrijpt—het geloven is de eerste stap richting herstel